Ağ ayı kimi tanınan bu qütb vəhşisinin əslində hansı rəngdə olduğu haqqında yeni məlumatlar yayılıb.
Azpost.info bildirir ki, növün adı, yırtıcı heyvanın xəzinin hansı rəngdə olduğunu göstərir və əlbəttə ki, mütləq əksəriyyət onu ağ ayı adlandırır. Mütəxəssislərin fikrincə, insanlar və onun qidalandığı heyvanlar hər halda bu ayını belə görür.
Qütb ayısının çox təhlükəli yırtıcı olduğu hər kəsə məlumdur. Bu vəhşinin məskun olduğu ərazidə əsas ovu suitilər, morjlar, dənizkimilər və balıqlar, həmçinin digər dəniz sakinləridir. Ayının canlı qidaları isə elə orada, buzun üstündə, yaxud altında yaşayan heyvanlardır. Elə buna görə də ayı ov zamanı kamuflyaj üçün daha çox ağ rəngə ehtiyac duyur, yalnız burnu ilə gözləri qara olur, lakin bu vəhşi ovunun üzərində sürünərkən öz pəncəsi ilə qara rəngləri də örtə bilər.
Amma əslində ayıdakı ağ rəngli xəz optik illüziyadır. Qütb ayısının tükü ağ deyil, şəffafdır. Hər hansı bir maddənin, eləcə də həmin heyvan xəzinin rəngi bu çalarlı maddənin gözlə görünən elektromaqnit dalğalarından hansını əks etdirə bilməsi ilə müəyyən edilir. Belə məlum olur ki, bu dalğalar retinaya dəyir və həmçinin bizim tərəfimizdən digər rəng kimi qəbul edilir. Yalnız iki rəng fərqlənir: qara və ağ. Hər hansı bir cismi qara rənglə görmək üçün isə o, ona yönəlmiş bütün işıq dalğalarını udmalıdır, yaxud da əksinə, bütün dalğa uzunluqlarının şüalarını əks etdirirsə, ağ rəngdə görürük. İşıq dalğalarının sadəcə keçdiyi obyektlər şəffaf görünür.
Qütb ayısının tükü hava ilə dolu şəffaf içi boş bir borudur. Hava aşağı dərəcədə bir istilik keçiriciliyinə malik olduğuna görə heyvanın istilik saxlamasına kömək edir. Adamlar evlərində də eyni prinsiplərdən istifadə edir, aralarında hava boşluğunun olduğu iki şüşədən hazırlanan, ustaların hazırladıqları və insanların istifadə etdiyi bu pəncərələrin çərçivələri temperaturu mükəmməl saxlayır.
Qütb ayısının dərisinin qara olması belə hətta çox maraqlıdır. Həm də sadədir: bu rəng istilik şüalarını daha yaxşı tuta bilir və qızdırır, bu isə şaxtalı qütb şəraitində çox vacibdir. Amma biz heyvanı qara yox, ağ görürük.
“Nəyə görə onun şəffaf kürkü adamlara qeyri-şəffaf görünür?” sualının cavabı elə buradaca aydın olur. Bütün bunlar onun səthindəki kiçik pozuntularla bağlıdır və yolda tüklər üzərində kiçik tüberküllərlə qarşılaşaraq, işıq şüaları qəfil qırılır, digər tüklərə düşür, orada yenidən sınma baş verir, beləliklə də xəzdən çətinliklə keçən işıq yenidən əks olunmağa başlayır, daha sonra xəz ağ görünür. Beləliklə, bir ayının rənglənməsi eyni zamanda həm də onun kamuflyajına və buna görə də əldə etdiyi uğurlu ova, həmçinin də bədəndə istiliyin qorunmasına kömək edir.
Oqtay QORÇU
