Azərbaycanda lombardlardan istifadə etmək, son illərdə gündəlik həyatın bir parçası halına gəlib. Yəqin ki, ətrafınızda bir çox insan, təcili pul ehtiyacı olduqda lombardlara müraciət edir. Bəs, bu bazarın gerçək vəziyyəti necədir? Həqiqətən də lombardlar, yeganə çıxış yolu ola bilərmi?
AzPost-un araşdırmasına görə, bu sualların cavabı o qədər də sadə deyil.
Sürətli pul – amma hər şeyin bir qiyməti var
Bir çox insan, lombardların verdiyi sürətli kreditləri asanlıqla əldə etməyin yaxşı bir yol olduğuna inanır. Amma bura gəlib, borc alarkən, ödədiyiniz faizləri unutmamaq lazımdır. Lombardlar, əksər hallarda, illik faizlərdə 100%-dən yuxarı göstəricilərə sahib olurlar. Məsələn, bir neçə yüz manatlıq borcu ödəmək üçün, bəzən ikiqat faiz ödəmək məcburiyyətində qalırıq. Əlbəttə ki, bu çox sürətli bir yoldur, amma qiymətini ödəmək lazımdır.
Girov sistemi və ucuza satılmaq təhlükəsi
Bir çox insan, lombardlara girov qoyaraq kredit almanın asan olduğuna inanır. Lakin bu prosesdə girov qoyduğunuz əşyaların bazar qiymətini düzgün qiymətləndirilmədiyini görə bilərsiniz. Məsələn, bir zinət əşyası, telefon və ya digər qiymətli əşyaların real dəyəri lombardın qiymətləndirməsindən asılı olaraq dəyişə bilər. Borcu ödəyə bilmədikdə, həmin əşyalar çox aşağı qiymətə satılacaq və bu, çox zaman müştəriləri maddi itkilərə uğradır.
Bu vəziyyətə düşməmək üçün lombardlarla bağlanan müqavilələri diqqətlə oxumaq və borcun şərtlərini yaxşı başa düşmək çox vacibdir. Hətta bəzən, borc ödəməyin fəsadları yalnız maddi zərərlə bitmir. İnsanlar, şəxsi əşyalarını itirmək və ya onlardan geri dönə bilməmək kimi emosional təzyiqlərlə də üzləşə bilərlər.
Həlli tapılmayan boşluqlar
Azərbaycanda lombard bazarında bir çox halda şəffaflıq məsələsi problem yaradır. Qeyri-rəsmi müqavilələr, müştərilərin hüquqlarını tam qorumağa imkan vermir. Bu səbəbdən, lombardların verdiyi kredit şərtləri bəzən müştərilər tərəfindən düzgün qiymətləndirilmkir. Bu, çox vaxt müştərilərin hüquqlarını pozur və nəticədə hüquqi mübahisələrə yol açır.
Ekspertlər, lombard bazarında şəffaflığın artırılmasını və müştəri hüquqlarının qorunmasını vacib sayır. Bu, həm müştərilər, həm də lombardlar üçün daha sağlam bazar mühiti yaradacaq.
Azərbaycanda lombard bazarının gələcəyi, daha çox tənzimlənmə və şəffaflıqla bağlı olacaq. Ekspertlər hesab edir ki, lombardlar üçün daha aşağı faizlər təklif edən və şəffaf müqavilə şərtləri təqdim edən bir sistem yaradılmalıdır. Eyni zamanda, girov qiymətləndirmə sisteminin daha düzgün və ədalətli olması da vacibdir.
Həmçinin, lombardların fəaliyyətini daha da tənzimləyən qanunlar və qaydalar qəbul edilərsə, bu bazar daha düzgün işləyəcək və müştərilər üçün daha ədalətli olacaq.
Süleyman
