İslandiyada valideynlər istədikləri adı övladlarına verə bilmirlər. AzPost xəbər verir ki, bu ölkədə adların rəsmi qeydiyyatı üçün Xüsusi Ad Komitəsi fəaliyyət göstərir. Komitə yalnız dilin fonetik qaydalarına uyğun və İsland mədəniyyətinə zidd olmayan adların istifadəsinə icazə verir.
Bu siyahıda təxminən üç minə yaxın ad təsdiqlənib. Valideynlər qeyri-adi və ya xarici ad seçmək istədikdə komitəyə ərizə ilə müraciət etməlidirlər. Komitə həmin adı dil, qrammatika, mədəni uyğunluq və sosial mənfi assosiasiya baxımından qiymətləndirir.
Əgər ad bu meyarlardan birinə uyğun gəlməzsə, qeydiyyat rədd edilir. Məsələn, “Zoe” və ya “Lucifer” kimi adlar İslandiyada rədd edilmiş nümunələrdəndir. Hətta adın tələffüzündəki hərflər belə önəmlidir — “C” hərfi İsland əlifbasında olmadığı üçün bu hərflə başlayan adlar da tez-tez rədd edilir. Valideynlər qərara etiraz edə bilər, amma bu proses uzana bilər. Qanunlar həm də uşağın soyadını necə daşıyacağını müəyyən edir. İslandiyada ənənəvi olaraq ata və ya ananın adı + “-son” və ya “-dottir” sonluğu ilə soyad formalaşır.
Bu sistem əsrlər boyu dəyişməz qalıb və dövlət tərəfindən qorunur. Ad Komitəsinin qərarları mübahisəli olsa da, İsland cəmiyyəti bunu dilin və mədəniyyətin qorunması üçün vacib hesab edir. Maraqlıdır ki, bəzən valideynlər bu qadağalara etiraz olaraq kreativ adlar uydururlar, amma onların da çoxu təsdiqlənmir.
Beynəlxalq miqyasda bu praktika bəzən sərt və qəribə görünür, lakin İslandiyada bu, normadır. Dövlətin əsas arqumenti odur ki, ad insanın şəxsiyyətinə birbaşa təsir edir. Uşaqların sosial diskriminasiyadan qorunması da əsas məqsədlərdəndir.
Bu sistem Avropada nadir hallarda tətbiq olunsa da, İslandiyada sabit şəkildə işləyir. Ad Komitəsi, faktiki olaraq, dilin “keçid nəzarətçisi” rolunu oynayır. Bu da göstərir ki, bəzən fərdiyyətçilik yox, mədəni bütövlük daha üstün tutulur.
