Son illər Bakı başda olmaqla, böyük şəhərlərdə şəxsi avtomobillərin sayı kəskin şəkildə artıb. AzPost bildirir ki, bu artım tıxacları, hava çirklənməsini və nəqliyyat xərclərini də paralel şəkildə yüksəldib. Bu fonda ictimai nəqliyyatın rolu və vətəndaşların şəxsi avtomobildən imtina edib-etməməsi aktual müzakirə mövzusuna çevrilib.
Şəxsi avtomobil sahibləri ilk növbədə komfort və sərbəst hərəkət imkanına görə bu nəqliyyat vasitəsini seçirlər. Lakin yanacaq, texniki baxım, park yeri və sığorta xərcləri nəzərə alındıqda bu rahatlığın ciddi iqtisadi yük yaratdığı aydındır. Bir avtomobilin aylıq saxlanma xərci yüzlərlə manata çata bilər ki, bu da ailə büdcəsinə ciddi təsir göstərir.
Digər tərəfdən, Azərbaycan Yerüstü Nəqliyyat Agentliyinin təşəbbüsləri və yeni metro xətlərinin planlaşdırılması ictimai nəqliyyatı daha cazibədar etməyə yönəlib. Lakin reallıqda avtobusların sayı, hərəkət qrafiklərinin pozulması və dayanacaq infrastrukturunun zəifliyi hələ də ciddi narazılıq doğurur. Sərnişin sıxlığı və xidmət səviyyəsi hələ şəxsi avtomobilə alternativ olma səviyyəsinə çatmayıb.
Maraqlıdır ki, bir çox Avropa ölkələrində şəxsi avtomobildən imtina edənlər üçün vergi güzəştləri, pulsuz ictimai nəqliyyat kartları və velosiped zolaqları təklif olunur. Azərbaycanda isə bu cür təşviq mexanizmləri demək olar ki, yoxdur. Əksinə, bəzi hallarda ictimai nəqliyyatdan istifadə edənlər zaman itkisi və narahatlıqla üzləşirlər.
Bununla belə, son illərdə bəzi müsbət tendensiyalar da müşahidə edilir. Elektron ödəmə sistemləri, “Bakı Kart” və mobil tətbiqlər, nəqliyyat axınının rəqəmsallaşdırılması yolunda atılan addımlar ictimai nəqliyyata keçidi asanlaşdıra bilər. Xüsusilə, gənclər və tələbələr arasında ictimai nəqliyyatdan istifadəyə maraq artmaqdadır.
Əgər dövlət siyasəti ictimai nəqliyyata yönəlmiş stimullar və şəhərsalma ilə paralel inkişaf etdirilərsə, şəxsi avtomobildən imtina real seçimə çevrilə bilər. Bu isə həm fərdi xərclərin azalmasına, həm də ekoloji vəziyyətin yaxşılaşmasına xidmət edər.
Nəticə olaraq, şəxsi avtomobildən imtina hazırkı şəraitdə çətin görünsə də, bu məqsədə çatmaq üçün addımlar atılmaqdadır. Lakin bu keçid yalnız nəqliyyatın keyfiyyəti artırılarsa və vətəndaş üçün real üstünlüklər təqdim olunarsa mümkün ola bilər.
