Son illərdə dünya üzrə ərzaq israfı ciddi sosial və ekoloji problemə çevrilib. AzPost xəbər verir ki, Azərbaycanda da ev təsərrüfatlarında mətbəx tullantılarının həcmi artmaqda davam edir. Xüsusilə pandemiya dövründə evdə daha çox bişirilən yeməklər və alınan ərzaqlar israfın miqdarını artırıb. Buna görə də mətbəxdə israfın qarşısı üçün praktik üsullar gündəmdədir.
Əvvəlcə alış-veriş siyahısı ilə bazarlıq etmək tövsiyə olunur. Siyahı olmadan edilən alış-veriş zamanı ehtiyac olmayan məhsullar səbəbsiz yerə alınıb, sonradan istifadəsiz qalır. Bu isə həm maddi itki, həm də israf deməkdir.
İkinci üsul qida məhsullarını düzgün saxlamaqdır. Soyuducu və quru anbar şəraitinə uyğun yerləşdirilməyən ərzaqlar vaxtından əvvəl xarab olur. Məsələn, tərəvəzləri rütubətli və hava alan paketlərdə saxlamaq onların ömrünü uzada bilər.
Növbəti önəmli məqam artıq qalan yeməklərin dəyərləndirilməsidir. Axşamdan qalan yeməyi səhər fərqli sous və ya əlavə ərzaqla yenidən hazırlamaq həm israfın qarşısını alar, həm də müxtəlif menyu seçimləri təqdim edər.
Dördüncü üsul kiçik porsiyalarda bişirməkdir. Xüsusilə az adam yaşayan ailələr üçün artıq porsiyalar həm istifadəyə yararsız qalıb atılır, həm də maddi itkiyə səbəb olur. Yeməkləri ehtiyac qədər hazırlamaq bu problemi azaldar.
Beşinci praktik həll mehsulların son istifadə tarixini yoxlamaqdır. Çox zaman evdə olan məhsulların istifadəyə yararlılıq müddəti nəzərdən qaçırılır və vaxt keçdikdə məcbur atılır.
Nəhayət, üzvi tullantılardan kompost hazırlamaq da israfın qarşısını almağın ən ekoloji yollarından biridir. Meyvə və tərəvəz qabıqları, qida qalıqları təbiətə zərər vermədən təkrar istifadəyə verilə bilər.
Bu sadə üsulları tətbiq etməklə mətbəxdə israfın qarşısı alınar, həm büdcəyə qənaət etmək, həm də ətraf mühiti qorumaq mümkündür. Mütəxəssislər də bu cür vərdişlərin ailə büdcəsinə və ekoloji tarazlığa müsbət təsir etdiyini bildirir.
