“The İnsider” nəşrinin apardığı jurnalist araşdırmaları nəticəsində məlum olub ki, rusiyalı məmurların, Putinin dostlarının, həm də “FSB” generallarının övladlarının əksəriyyətinin diplomatik pasportları var.
“The Insider” nəşri yazır ki, Rusiyanın çox yüksək rütbəli məmurlarının övladları və “FSB”-nin generalları, milyarderlər, eləcə də Vladimir Putinin dostları heç bir ciddi maneə olmadan rahatlıqla öz diplomatik pasportlarından istifadə etməklə, xaricə, bir sıra Avropa ölkələrinə səfər ediblər.
Burada diqqət çəkən əsas faktor pasport olduğundan söhbət 10 və yaxud da 12-ci seriyalı pasportlardan gedir.
Nəşrin məlumatında bildirilir ki, hətta bu sənədlər məmurların ailə üzvlərində belə var.
Nəşr yazır: “Sergey Şoyqunun, Dmitri Medvedevin, Mixail Mişustinin, həmçinin bir çox Kreml oliqarxlarının övladlarında bu cür pasportlar olub, yaxud indi də var. Belə sənədlərdən rusiyalı milyarderlərin içində Oleq Deripaska ilə Əlişir Usmanov, “Rostec” şirkətinə rəhbərlik edən Sergey Çemezov, “Rosneft”-in rəhbəri olan İqor Seçin, prezidentin köməkçisi vəzifəsində çalışan, eləcə də “Ozero” kooperativinin üzvü olan Andrey Fursenko, həmçinin də Rus Pravoslav Kilsəsinin rəhbəri Patriarx Kirill istifadə ediblər.
Bundan əlavə, “The Insider” həmçinin də daha bir maraqlı məqamı aşkar ediblər. Nəşr yazır ki, “FSB” generalları Aleksandr Bortnikov, Sergey Beseda, Aleksey Sedov və Sergey Korolyov Rusiyanın Ukraynaya genişmiqyaslı işğalı başlamazdan az öncə diplomatik pasportlarla Fransaya, eləcə də İsveçrəyə uçmağa nail olublar.
“Formal olaraq diplomatik pasport rəsmi sənəddir və dövlət qulluqçuları bununla yalnız ezamiyyətdə uça bilər. Lakin onlar qayıtdıqdan sonra öz sənədlərini kadrlar şöbəsinə təqdim etməlidirlər. Ancaq bu qayda, təbii ki, hamıya da şamil olunmur. Diplomatik pasportla xüsusilə də mühüm şəxslərin harasa, mavi dənizin sahillərinə səyahətinə həmişə göz yumulub” – deyə Rusiyanın keçmiş hökumət rəsmisi nəşrə bildirib.
Rusiya məmurlarının iddiasına görə belə bir nümunə həmişə mövcud olub. Ancaq “The Insider” diplomatik pasportlardan bu cür istifadəni məqsədli bir sui-istifadə halı hesab edir. Lakin diplomatik pasport almaq hüququ olan şəxslərin tam siyahısı ancaq qanunla müəyyən edilə bilər. Nəşr yazır ki, rusların fikrincə, belə diplomatik sənədləri daşımaq hüququ verilən, həm də toxunulmazlığı təmin olunan şəxslərin siyahısına diplomatlarla yanaşı, missiyası rəsmən müəyyən edilən nazirlər, eləcə də deputatlar və başqaları daxildir. Üstəlik, onların dediyinə görə bu cür pasportlar “Rusiya Federasiyası Prezidentinin qərarı ilə” başqa şəxslərə də verilə bilər.
“The Insider” nəşri həm də qeyd edir ki, Rusiya-Ukrayna müharibəsi başlanandan və sanksiyalardan sonra belə diplomatik pasport artıq çoxlu imtiyazlar da vermir. Bir neçə müddətdir, bu cür pasportların sahiblərinin Şengen zonasına belə vizasız girişi dayandırılıb. Nəşrə danışan keçmiş rus diplomatı Boris Bondarevin sözlərinə görə, Rusiyanın tərəfindən təqdim edilən diplomatik pasport artıq öz sahiblərinə diplomatik imtiyazlar və toxunulmazlıq verə bilmir.
Oqtay Qorçu
