Tarix boyunca insanlar minillərlə müxtəlif şəhərlər və imperiyalar qurublar, lakin bəziləri elə sirli şəkildə yoxa çıxıb ki, bu gün də suallar doğurur. AzPost bildirir ki, Misirin Heraklion şəhəri, İnd vadisi sivilizasiyasının Mohenjo-Daro şəhəri və Meksikadakı Teotihuacan, uzun illər mövcud olsa da, səbəbsiz yerə tərk edilib.
Bəzilərində vulkan püskürməsi, bəzilərində su hövzələrinin dəyişməsi və ya pandemiya səbəb göstərilsə də, elmi baxımdan dəqiq səbəblər çox zaman müəyyən edilməyib. Ən çox tədqiq olunan məqamlardan biri şəhərlərin su resurslarından asılı olmasıdır.
Məsələn, Aral dənizinin quruması yaxın ərazilərdə minlərlə ailənin köçünə səbəb olub. Digər tərəfdən, sivilizasiyaların ticarət yollarından uzaq düşməsi onların çöküşünü sürətləndirib. Eləcə də bəzi hallarda dini və ya sosial parçalanmalar kritik rol oynayıb.
UNESCO bu kimi şəhərləri “məkanı bilinən, amma tarixdə silinmiş mədəniyyətlər” siyahısında saxlayır. Maraqlıdır ki, bu şəhərlərin bəzilərinin koordinatları hələ də dəqiqliklə bilinmir. Arxeoloqlar hər il bu kimi sirli ərazilərdən yeni tapıntılar əldə etsələr də, böyük suallar açıq qalır: bəşəriyyətin bu qəfil yox oluşlarının arxasında nə dayanır?
