Böyüklər uşaqları qorumaq və ya davranışlarını tənzimləmək üçün tez-tez uydurma fikirlərdən istifadə edir. Bu “yalanlar” bəzən şirin, bəzən qorxuducu olsa da, onların bəziləri illərlə yadda qalır və zamanla gerçək kimi qəbul edilir.
AzPost xəbər verir ki, ən məşhur uydurmalardan biri “Qarpızla su içmə, partlayarsan” fikridir. Elmi baxımdan bu iddianın heç bir əsası yoxdur. Qarpız da, su da tərkibcə yüksək maye və şəkər ehtiva etdiyindən birgə istehlakında heç bir təhlükə yaranmır. Sadəcə bəzi insanlarda bu kombinasiya mədə turşuluğunu artıra və narahatlıq hissi yarada bilər.
Digər uydurma isə budur: “Saçını yaş yerdə darasan, kor olarsan.” Bu da tamamilə mifdir. Saçların yaş ikən daranması görmə qabiliyyətinə heç bir təsir göstərmir, lakin bu halda saç qırılmaları arta bilər. Belə bir yalan, sadəcə uşağın nizamlı davranması üçün yaradılmışdır.
Həmçinin məşhur inanc: “Yalan danışsan, dilin qara olar.” Əlbəttə ki, bu da simvolik uydurmadır. Məqsəd uşağa doğru danışma vərdişi aşılamaqdır, lakin bunu qorxu üzərindən etmək uzunmüddətli psixoloji iz buraxa bilər.
Psixoloqlar bildirirlər ki, böyüklərin bu tip uydurma fikirləri zamanla uşağın reallıqla fantaziyanı ayırmaqda çətinlik yaşamasına səbəb ola bilər. Bunun əvəzinə uşaqlarla açıq və sadə şəkildə danışmaq, təhlükələri real izahlarla anlatmaq daha sağlam nəticə verir.
Belə “yalanlar” folklor elementinə çevrilsə də, onların arxasındakı niyyəti və təsirini düzgün qiymətləndirmək vacibdir. Elmin rolu isə bu cür yanlış inancları faktlarla əvəz etməkdir.
