Qırğızıstanda öz gəlirləri və xərcləri haqqında bəyannamə verməli olan şəxslərin dairəsinə siyasi, xüsusi və inzibati dövlət vəziifələrini tutan şəxslər, hüquqmühafizə orqanlarının və diplomatic xidmətin əməkdaşları, hərbi qulluqçular (müddətli hərbi qulluqçular, hərbi məktəblərin kursantları və dinləyiciləri istisna olmaqla), siyasi və inzibati bələdiyyə vəzifələrini tutan şəxslər, Milli Bankın sədr və onun müavinləri aiddir. Bu şəxslər həm ğzləri və həm də yaxın qohumları barədə tələb olunan məlumatları bəyannamədə göstərməyə borcludurlar.
Qeyd etmək lazımdır ki, yaxın qohumlar dedikdə, ər (arvad), yetkinlik yaşına çatmayan uşaqlar, vəzifəli şəxsin tam himayəsində olan şəxslər hesab olunur. Əgər vəzifəli şəxs yetkinlik yaşına çatan uşaqlarının, valideynləinin, bacı və qardaşlarının yaşaması, təhsili, sağlamlığı və digər zəruri xərcləri üçün maliyyə xərcləri çəkirsə, həmin şəxslər barədə göstərilən məlumatlar da bəyannaməyə daxil edilməlidir.
Bəyannamədə aşağıdakı məlumatlar göstərilməlidir:
1) mülkiyyət hüququ əsasında vəzifəli şəxsə və onun yaxın qohumlarına məxsus olan harada yerləşməsindən asılı olmayaraq daşınar, daşınmaz əmlak və nəqliyyat vasitələri; Qırğıstan qanunvericiliyinə uyğun olaraq mədəni sərvət və qədim predmet hesab olunan əşyalar; milli və xarici valyutada olan pul vəsaitləri, qiymətli kağızlar; mal-qara və digər canlılar; zərgərlik, məmulatları, qiymətli və yarımqiymətli metallar; vətəndaşlara və təşkilatlara münasibətdə maliyyə və digər əmlak tələbləri; təşkilatların kapitalındakı pay.Vəzifəli şəxsin özünün vətəndaşlar və təşkilatlar qarşısında öhdəliyi varsa, bu barədə məlumatlar da öhdəliyin məbləğı göstərilməklə bəyannaməyə daxil edilməlidir.
2) hesabat dövrü üçün gəlirlər, xərclər və onların əsasları barədə məlumatlar. Vəzifəli şəxsin və onun yaxın qohumlarının milli və xarici valyutada əldə etdiyi aşağıdakı gəlirlər barədə məlumatlar bəyannaməyə daxil edilməlidir: əmək haqqı və ona bərabər tutulan digər ödənişlər; müəlliflik hüququna görə ödənişlər və ədəbi, bədii, elmi əsərlərdən, hər cür nou-xau, ticarət markası, qurğu, texnoloji proses, kompüter və məlumat bazası proqramlarından, sənaye, kommersiya və ya elmi avadanlıqdan istifadəyə və ya istehsal, texniki, təşkilati, kommersiya və elmi xarakterli məlumatların verilməsinə görə qonorar; borc verməyə görə hesablanan faiz və digər kompensasiyalar ; dividentlər və faizlər; kazino və azrtlı oyunlardan əldə edilən gəlirlər (uduşlar); yarış və müsabiqələrdə əldə olunan hədiyyə və ya pul ödənişləri, lotoreya uduşları; hədiyyə və ya maddi yardım kimi alınan əmlak və pul vəzaitləri; vərəsəlik yolu ilə əldə olunan əmlak və pul vəzaitləri; sığorta şdənişləri; sahibkarlıq fəaliyyətindən əldə olunan gəlirlər; mülki-hüququ müqavilələrdən əldə olunan gəlirlər; bütün növ müavinət, təqaüd, pensiya və birdəfəlik ödənişlər; digər gəlirlər.
Qeyd etmək lazımdır ki, kazino və azrtlı oyunlardan əldə edilən gəlirlər (uduşlar); yarış və müsabiqələrdə əldə olunan hədiyyə və ya pul ödənişləri, lotoreya uduşları; hədiyyə və ya maddi yardım kimi alınan əmlak və pul vəzaitləri; vərəsəlik yolu ilə əldə olunan əmlak və pul vəzaitləri; mülki-hüququ müqavilələrdən əldə olunan gəlirlər Qırğızıstanda müəyyən olunmuş şərti maliyyə vahidi məbləğinin 1000 mislindən yuxarı olduqda, bəyannaməyə daxil edilir.
Bəyan edilməli olan əmlakların mülkiyyət və ya digər əmlak hüququ əsasında müqavilə yolu ilə əalınmasına sərf olunan vəsait xərclər hesab olunur. Bu şərtlə ki, əldə olunan əmlakın dəyəri Qırğızıstanda müəyyən olunmuş şərti maliyyə vahidi məbləğinin 3000 mislindən yuxarı olsun.
Bəyannamə hesabat ilindən sonrakı ilin aprel ayının 1-dən gec olmayaraq vəzifəli şəxsin yaşayış yeri üzrə vergi orqanına elektron formada təqdim olunur. Vəzifəli şəxs təqdim etdiyi bəyannamədə iyun ayının 30-dək düşəlişlər edə bilər.
Bu məqalə Azərbaycan Respublikası Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə “Konstitusiya” Araşdırmalar Fondu tərəfindən icra edilən “Vəzifəli şəxslərin ictimaiyyət qarşısında hesabatlılığı mexanizminin yaradılmasına dəstək verilməsi məqsədilə tədbirlərin təşkili, məqalələrin və hesabatın hazırlanması” layihəsi çərçivəsində hazırlamışdı.
