Hər il sentyabrın 21-i dünyada Beynəlxalq Sülh Günü kimi qeyd edilir.
Bu gün BMT-nin Baş Assambleyasının 1981-ci il 30 noyabr tarixli qərarı ilə təsis edilib və qərarın qəbuluna BMT-nin üzvü olan 192 ölkə səs verib.
Beynəlxalq Sülh Günü müharibə, təbii fəlakətlərin nəticələri, aclıqdan və ayrı-ayrı dövlətlərin iddialarından meydana gələn regional qarşıdurmalardan əziyyət çəkən milyardlarla insanın ağrılarını hiss etmək üçün fürsətə çevrilib.
Ənənəvi olaraq Beynəlxalq Sülh Günü BMT-nin Nyu-Yorkdakı baş qərargahında yerləşən “Sülh zəngi”nin çalınması ilə başlayır.
2007-ci ilin həmin günündə BMT-nin Baş katibi Pan Gi Mun “Sülh zəngi”ni çalaraq dünyanı bütün döyüş əməliyyatlarını, ədavəti 24 saat ərzində dayandırmaqla bir dəqiqəlik sükuta çağırıb. “Sülh bizim missiyamızdır, gündəlik axtarışlarımızın mövzusudur”, – deyən sabiq Baş katib dünyanı bir daha sülh uğrunda səyləri birləşdirməyə səsləyib.
Bu çağırışlar 32 ilin bütün günlərini atəş səsləri ilə qarşılayaraq yola salan Azərbaycan Respublikası və onun xalqı üçün ümid işartısı olub. Həmin müddətdə Azərbaycan xalqı ölkə ərazisinin 20 faizinin Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğalından nə zaman azad ediləcəyi və 1 milyondan çox insanın məcburi köçkün həyatına son qoyulacağı təsəllisi ilə yaşayıb.
Bu müddət ərzində işğalçılıq siyasətini davam etdirən Ermənistan BMT Təhlükəsizlik Şurasının işğal olunmuş ərazilərin azad edilməsi, qaçqın və məcburi köçkünlərin doğma yurdlarına qaytarılması ilə bağlı 822, 853, 874, 884 nömrəli qətnamələrinin heç birini yerinə yetirməyib.
Buna baxmayaraq, Azərbaycan Respublikası münaqişənin sülh yolu ilə nizamlanması istiqamətində ardıcıl və mühüm addımlar atıb. Azərbaycanda ikinci dəfə hakimiyyətə gələn görkəmli dövlət xadimi, ümummilli lider Heydər Əliyevin iradəsi ilə 1994-cü ilin mayında atəşkəs haqqında razılaşma imzalanıb. Prezident Heydər Əliyev bütün beynəlxalq təşkilatların və ali tədbirlərin ən yüksək tribunalarından Azərbaycan xalqının sülh istəyini ifadə edərək Ermənistan tərəfin başlatdığı münaqişənin danışıqlar, sülh yolu ilə aradan qaldırılmasının vacibliyini vurğulayıb. Böyük dövlət xadiminin 1996-cı il dekabr ayının 3-də ATƏT-in Lissabon sammitində elan etdiyi, bölgədə ədalətli sülhün bərqərar olunması üçün mühüm addım olan Bəyannamə təşkilata üzv olan 54 ölkə tərəfindən dəstəkləndi, lakin Ermənistanın iddialarına cavab vermədiyindən cavabsız qaldı.
Müasir Azərbaycan dövlətinin qurucusu Heydər Əliyevin siyasi varisi Prezident İlham Əliyevin apardığı müdrik siyasətin ayrılmaz tərkib hissəsi olan bu dəst-xətt təcavüzkar Ermənistana qarşı sülh danışıqlarının limiti bitənədək dəyişmədi.
Prezident İlham Əliyevin Ermənistana Azərbaycan xalqının səbrinin heç də hüdudsuz olmadığını xatırlatmasına baxmayaraq, cəzasızlıq mühitinin əbədiliyinə inanan erməni Baş nazir Nikol Paşinyan “Qarabağ Ermənistandır və nöqtə”, ozamankı müdafiə naziri, David Tonoyan isə “Yeni ərazilər üçün yeni müharibə” cavabları ilə yaddaşlarda qalırdı.
Ermənistan silahlı qüvvələrinin təxribatlarının nəticəsi olaraq 2020-ci il sentyabrın 27-də başlayan, Rusiya, Azərbaycan və Ermənistan liderlərinin 2020-ci il noyabrın 10-da imzaladıqları Birgə Bəyanatla başa çatan Vətən müharibəsinin nəticələri regionda real sülhün bərqərar olması üçün fundamental əsaslar yaratdı. Bu əsaslar Azərbaycan xalqının və onun ən böyük maddi-mənəvi sərvətlərindən olan Silahlı Qüvvələrimizin və onun Ali Baş Komandanı İlham Əliyevin regionda yaratdığı yeni status-kvonu şərtləndirən amil oldu.
Azərbaycan Respublikasının dövlət siyasəti regionda əbədi sülhün bərqərar olmasına yönəlib və bu kurs ardıcıl olaraq aparılır. Bu siyasətin reallaşması üçün dövlətimizin başlıca şərti Azərbaycan XİN-in yaydığı bəyanatda bu cür ifadə edilir: “Azərbaycan ərazi bütövlüyünü bərpa edərək, suverenlik, ərazi bütövlüyü və beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədlərinin toxunulmazlığının qarşılıqlı şəkildə tanınması və hörmət edilməsi əsasında Ermənistanla münasibətləri normallaşdırmaq əzmini dəfələrlə dilə gətirib. Ermənistana sərhəd delimitasiyası və demarkasiyası ilə bağlı ikitərəfli müzakirələrə başlamağı təklif edirik. Azərbaycan Ermənistanın müsbət reaksiyasını gözləyir. Ermənistanda revanşist ritorika ilə müşayiət olunan Azərbaycana qarşı nifrət ciddi narahatlıq doğurur. Ermənistandakı hakim və müxalif siyasi xadimləri birləşdirən antiazərbaycan nifrət nitqi kövrək normallaşma prosesini risk altına alır”. Həmin riskin nə ilə nəticələnəcəyini isə görünür indi də Ermənistanın yuxarı eşalonunda o qədər də yaxşı anlamırlar, üstəlik, özlərini “sülh göyərçinləri” kimi təqdim edən qüvvələri “istiqamətləndirməyi” unutmurlar. Bu, əlbəttə, ABŞ Nümayəndələr Palatasının sədri Nensi Pelosinin sentyabrın 18-də İrəvana səfəri zamanı özünü bariz şəkildə göstərdi. “Ermənistana qeyri-qanuni və ölümcül” (“Reuters”) hücumlara görə Azərbaycanı qınayan xanım Pelosi nəinki sentyabr ayının 12-dən 13-nə keçən gecə sərhəddə pozulan atəşkəsin Ermənistan silahlı qüvvələrinin təxribatları nəticəsində baş verdiyini yada saldı, hətta münsiflik missiyasının fəlsəfəsinə zidd gedərək birmənalı şəkildə Ermənistanın yanında olduqlarını dedi. Halbuki, onun İrəvana gəlməsindən iki gün əvvəl, sentyabrın 16-da Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatına üzv ölkələrin Sammitində İlham Əliyev bütün dünyaya iki ölkə arasında başlamış insident barədə bildirmişdi: “2020-ci ilin sonunda Qarabağ münaqişəsinin həlli regionumuzda nəqliyyat-kommunikasiya layihələrinin inkişafı üçün yeni imkanlar yaradıb. Zəngəzur dəhlizi açıldıqdan sonra bu, region ölkələrinin nəqliyyat imkanlarını daha da artıracaq və marşrut boyu yerləşən bütün ölkələr üçün faydalı olacaqdır. Azərbaycan Ermənistana ölkələrin bir-birinin suverenliyinin və ərazi bütövlüyünün qarşılıqlı tanınmasına əsaslanan sülh müqaviləsi üçün beş əsas prinsip təqdim edib. İndi biz ilkin şərtlər və süni ləngimələr olmadan sülh sazişi layihəsi üzərində işə başlamalıyıq”.
Regionda sülhün əbədi bərqərar olması istiqamətində Azərbaycanın siyasi mövqeyi belədir.
Onu da xatırladaq ki, Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti xanım Mehriban Əliyevanın da fəaliyyəti dünyada sülhün qorunmasına, həmçinin münaqişə ocaqlarında sülhün bərqərar olunmasına göstərdiyi xidmətlərə görə fərqlənib. Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyevanın təşəbbüsü, UNESCO və ICESCO-nun dəstəyi ilə 2008-ci ildə Bakıda keçirilən “Mədəniyyətlərarası dialoqda qadınların rolunun genişləndirilməsi” beynəlxalq forumu ümumbəşəri mədəniyyətə, sülhün və əmin-amanlığın bərpa olunmasına hesablanmış ən böyük addım olaraq yadda qalıb. Ölkəmizdə bilavasitə Mehriban xanım Əliyevanın təşəbbüsü ilə “Azərbaycan: sivilizasiyalararası dialoqun keçmişi və bu günü”, “Gənclər sivilizasiyaların alyansı naminə” mövzusunda beynəlxalq konfranslar, “Dünya gənclərinin 4-cü məşğulluq sammiti”, BMT-nin Dövlət Xidmətləri Forumu, habelə Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu kimi qlobal tədbirlər uğurla keçirilib. Bütün bu tədbirlər isə Azərbaycanın dünyada sülhün bərqərar olmasına töhfə vermək niyyətini ifadə etməklə yanaşı, sülhün təşviqində də böyük rol oynayıb.
