“Səhər yeməyini özün ye, axşam yeməyini düşmənə ver” deyimi bu gün həmişəkindən daha aktualdır.
Azpost.info bildirir ki, Rusiyanın “PreventMed” Profilaktik Tibb Mərkəzinin həkimləri səhər yeməyinin nə üçün vacib olması barədə danışıb.
Dietoloq və endokrinoloq Anna Lugovskaya sözlərinə görə, səhər yeməyi vacib yeməkdir. Onun nə qədər doyumlu olması gün ərzində yemək davranışınızı müəyyən edəcək: “İlk yemək üçün optimal vaxt oyandıqdan sonra 30-60 dəqiqədir. Əvvəlcə səhər idmanı etmək məqbuldur, sonra səhər yeməyinə başlayın. Yeməkdən əvvəl bir stəkan ilıq su içə bilərsiniz – bu, həzmdə müəyyən pozğunluqları olanlar üçün xüsusilə faydalıdır”.
Həkimin fikrincə, əgər insanlar axşam çox yemək yeyir və oyandıqdan sonra aclıq hiss etmirlərsə, səhər yeməyindən imtina etmək olar. Ancaq bu vərdiş halına gəlməməlidir. Çünki bu, mədə-bağırsaq traktının düzgün işləməməsinə gətirib çıxarır və artıq bədən çəkisinin artmasına kömək edir: “Bəzi insanlar işə gedərkən tam yemək əvəzinə tez qəlyanaltı yeyirlər. Bu ən yaxşı həll deyil, çünki yaxşı doymayacaqlar. O zaman insan tez ac qalacaq və gün ərzində tez-tez qəlyanaltı edəcək”, – endokrinoloq şərh edib.
Anna Lugovskaya qəlyanaltılara vaxt itirməməyi, mümkünsə iş yerində yeməkxanada yaxşı səhər yeməyi yeməyi məsləhət görür. Həkim ilk yemək üçün yağlar, zülallar ibarət olan optimal qidanı tövsiyə edir: “Pəhrizinizə az miqdarda karbohidrat da əlavə edə bilərsiniz. Belə bir pəhriz daha sonra lazımsız qəlyanaltılara səbəb olmayacaq düzgün doyurucu səhər yeməyinin açarı olacaq”.
Onun sözlərinə görə, qəlyanaltılar məqbuldur, lakin onlar tez-tez təkrarlanmamalı və gün ərzində əsas yeməkləri əvəz etməməlidir.
Dietoloq Veronika Qusakova isə vurğulayır ki, orqanizmi aldatmaq olmaz – insan gün ərzində səhər saatlarında qaçırılan kaloriləri kompensasiya etməlidir. Ekspertin fikrincə, böyüklər üçün tam səhər yeməyinə tərəvəz və təmiz taxıl çörəyi ilə omlet, giləmeyvə və qoz-fındıq ilə yulaf ezmesi, qatıq daxildir.
Pediatr, tibb elmləri namizədi Mariya Snegotskaya qeyd edir ki, böyüklər və uşaqlar qanda qlükoza səviyyəsini normallaşdırmaq üçün ilk növbədə səhər yeməyinə ehtiyac duyurlar. Gecələr bədənin həyati funksiyalarını qorumaq, ilk növbədə beyinin tam işləməsi üçün üçün enerji tələb olunur. Yuxu və aclıq zamanı onun mənbəyi qaraciyərdə yığılan qlükoza ehtiyatları olur. Səhər bu ehtiyatları adekvat qidalanma ilə doldurmaq lazımdır ki, normal beyin fəaliyyəti davam etsin. Onda şagirdin yeni bilikləri mənimsəməsi asanlaşacaq, aktiv və şən olacaq.
Pediatr analara süfrəyə yavaş həzm olunan karbohidratlar və zülallarla zəngin qidalar qoymağı məsləhət görür. Məktəblilər üçün ideal səhər yeməyi sıyıq, kotletli bərk makaron, kəsmik, omlet və ya yumurtadır (bərk qaynadılmış və ya yumşaq qaynadılmış). Bu tədarük uşağa nahar fasiləsinə qədər davam edəcək.
Səhər yeməyi sağlam həyat tərzinin ayrılmaz hissəsidir, əldə edə biləcəyiniz və qazanmalı olduğunuz sağlam vərdişdir. Alimlər artıq sübut etdilər ki, onu atlamaq bədən üçün ciddi nəticələrə səbəb olur.
“Məsələn, Yaponiyada aparılan və 2011-ci ildə Stroke jurnalında dərc edilən bir araşdırma göstərdi ki, səhər yeməyi yeməyən insanlar insultdan daha çox əziyyət çəkirlər”, – Qusakova vurğulayıb.
Səhər yeməyini yeməmək enerjinin azalmasına, konsentrasiyanın və yaddaşın pisləşməsinə səbəb ola bilər. Məcburi aclıq səbəbiylə maddələr mübadiləsi yavaşlayır, çünki bədənin “sağ qalma” prosesləri aktivləşir: yemək yoxdursa, bədən enerjiyə qənaət etməlidir. Sonra şəxs şirniyyat və “fast fud” yeməklərinin köməyi ilə vəziyyəti “düzəltməyə” çalışır. Nəticədə çəki artır.
Səhər yeməyi yeməmək orqanizmin hüceyrələri insulinə reaksiya verməsində problem yaradır. Əgər insan müntəzəm olaraq səhər yeməyi yemirsə, qanda qlükoza səviyyəsinin tənzimlənməsinə təsir edən qlükaqon və kortizol hormonlarının səviyyəsində dəyişikliklər ola bilər. Nəticədə 2-ci tip şəkərli diabetin inkişaf riski artır”, – Veronika Qusakova bildirib.
Azpost.info
