Azərbaycanın sabiq Baş naziri Sürət Hüseynov dokumentalist-rejissor Laçın Məmişova verdiyi müsahibədə Azərbaycan Xalq Cəbhəsi İcraiyyə Komitəsinin 9 fevral 1993-cü ildə onunla bağlı verdiyi məşhur bəyanatından danışıb.
Azpost.info bildirir ki, müsahibədə o dövrdə Qarabağ cəbhəsində apardığı hərbi əməliyyatlar barədə danışan S.Hüseynov AXC hakimiyyəti ilə münasibətlərinin pozulmasına səbəb olan həmin bəyanatla bağlı sərt ittihamlar səsləndirib.
S.Hüseynovun sözlərinə görə, 1993-cü il fevralın 5-də Azərbaycan ordusunun qış hucum əməliyyatının dayandırmasından istifadə edən erməni silahlı birləşmələri Ağdərənin 3 kəndinə hucum edib tutmuşdular: “Nəcməddin Sadıqov səhər tezdən həyəcanla mənə zəng vurdu ki, “Sürət müəllim, ermənilər əks hucuma keçiblər, 3 kəndə giriblər. Mən dedim, necə yəni giriblər? Necə olub bu? Hay küy salmağa, panikaya ehtiyac yoxdur. Ermənilər qələt edib”.
S.Hüseynovun sözlərinə görə, bu problemlə bağlı fevralın 5-də Bakıya gəlib: “Prezident Elçibəyə zəng vurdum ki, Bakıdayam. Sizin ətrafınızda və yüksək vəzifə tutanlar arasında xainlər var. Araşdırma üçün komissiya yaradılmasını, müharibə dövrünə uyğun olaraq səhra qanunlarının tətbiq olunmasını tələb edirəm. Əbülfəz Elçibəy dedi ki, “bəy, nə danışırsınız? Mən Komissiya yaradıb araşdıracağam. Kimin günahı var, cəzasını alacaq”.
S.Hüseynov bildirib ki, komissiya tərəfindən yoxlamadan sonra məlum oldu ki, Nəcməddin Sadıqov həmin ərazidəki piyada və texnika keçidlərinin minalanmasını əmr edib, amma “sapyor” batalyonun komandiri Piriyev sərxoşluğa başı qarışıb, keçidləri minalamayıb: “Fevralın 5-də ermənilər 3 kəndə giriblər. Ayın 8- saat 4-də qərargah rəisim İlham Aslanovu göndərmişəm ki, “gedin o kəndləri geri alın”. Fevralın 8-də İlham Aslanov zəng vurub dedi ki, Vaqauzda qərargah qurub, kəndləri geri alıblar. Fevralın 9-da Fərəc Quliyev bəyanat verib məni xain çıxardır. Cəbhə məni xəyanətdə ittiham edir. Kəndlərin nə üçün getdiyini araşdırmadan belə bəyanat verdilər. Bu onların təcrübəsizliyi, savadsızlığından irəli gəlirdi”.
S.Hüseynov bununla bağlı qəribə bir hadisəni danışıb. O bildirib ki, fevralın 8-də saat 4-də kəndlər geri alındıqdan bir saat sonra Qərargah rəisi İlham Aslanovun komanda qərargah maşını atəşə tutulub: “Bizim nəzarətimizdə olan Ağdərə tərəfdən BMP-2 gəlib onları atəşə tutmuşdu. Bu “Boz Qurd” batalyonuna məxsus BMP-2 maşını olub”.
Bu barədə daxili işlər naziri İsgəndər Həmidova məlumat versə də nazir bunu rədd edib və BMP-nin “Boz qurd” batalyonuna aid olmadığını bildirib:
“Bəs kim idilər onlar? Atəş açdıqdan sonra dönüb tez sürüb gediblər. İlham Aslanovun boğazından dəyimişdi güllə…İlhamı göndərdik Kəlbəcərə…Oradan sağ olsun İsgəndər Həmidovun həkim olan bacısı yola saldı Gəncəyə…İndi oturub Bakıda hərə bir söz danışırlar”.
S.Hüseynovun sözlərinə görə, AXC İcraiyyə Komitəsinin həmin bəyanatını özünə qarşı olan münasibət kimi qiymət verir: “Onların bu bəyanatı kimə xidmət edirdi? Erməni üç kəndə minalanmamış yerlərdən keçmişdi, burunlarını ovub qaytardıq geri…Sən durub ayın 9-da mənə qarşı bəyanat verirsən? Xeyir ola? Fərəc Quliyev, səninlə söhbətimiz olacaq. Kimin tapşırığını yerinə yetirirdin?”
S.Hüseynovun sözlərinə görə, fevralın 8-də prezident Elçibəy Gəncəyə gəlmişdi: “Ayın 9-da məni çağırdılar Gəncədəki “Qonaq Evi”nə. Onlar Gəncəyə məni həbs etməyə gəlmişdilər. Prezidentin mühafizə xidmətinin rəhbəri Vaqif Axundov gəlib Prezidentin qulağına pıçıldadı ki, bəy, biz mühasirədəyik. Bunu etmək olmaz. Bütün bunlar barədə ətraflı danışacağam”.
Qeyd edək ki, 27 il əvvəl -1993-cü ilin fevralında verilmiş bir bəyanat Azərbaycan ictimai-siyasi mühitində ildırım kimi çaxdı.
Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin İcraiyyə Komitəsinin sədri Fərəc Quliyevin imzaladığı bəyanat daxili diskussiyalara rəvac verdi.
Hakimiyyətdə olan AXC-nin İcraiyyə Komitəsi ölkədə hərbi məğlubiyyətlərə qarşı etiraz edərək səbəbkarları cəzalandırmağı tələb edirdi.
Bu bəyanat korpus komandiri olan Sürət Hüseynovun adını Azərbaycan tarixinin üst qatına çıxartdı. AXC S.Hüseynovu vətənə xəyanətdə ittiham edərək onu Ağdərəni müdafiəsiz qoymaqda günahlandırdı.
Bəyanatda deyilirdi: “Xüsusilə Ağdərə hadisələri bizi ciddi narahat edib. Azərbaycan prezidentinin Ağdərədə müdafiə xəttinin möhkəmləndirmək əmrinə baxmayaraq korpus komandiri Sürət Hüseynov başçılıq etdiyi korpusu və hərbi texnikanı döyüş mövqeyindən çıxararaq Gəncəyə aparmış və indi işğal olunmuş Ağdərə kəndlərini müdafiəsiz qoymuşdur.
Baş vermiş hadisələr bir daha subut edir ki, planlı şəkildə aparılmış bu təxribatın arxasında geniş miqyasda dövlət çevrilişini hazırlamaq niyyətində olan qüvvələr durub. Sürət Hüseynovun ali baş komandanın əmrini yerinə yetirməməsi hərbi cinayət hesab edilməli, Ağdərə hadisələrində təqsiri olanlar cinayət məsuliayyətinə cəlb olunmalıdlr.
AXC İcraiyyə Komitəsi belə hesab edir ki, ən qısa müddət ərzində Müdafiə Nazirliyinin strukturnda ciddi dəyişikliklər edilməlidir”.
Fərəc Quliyevin imzaladığı bu bəyanat Sürət Hüseynovun etirazına səbəb olmuşdu. AXC höküməti yaranmış siyasi böhranı birtəhər yoluna qoya bilsə də AXC-nin bu bəyanatı siyasi proseslərin taleyini həll edəcək bir amilə çevrildi.
3 aydan sonra – 1993-cü ilin iyununda polkovnik Sürət Hüseynov AXC hakimiyyətinə qarşı hərbi qiyam qaldırarkən istinad etdiyi bir detal da bu bəyanat olmuşdu.
Azpost.info