İpoteka ilə alınmış mənzillərin satışı zamanı ən çox maraq doğuran suallardan biri mənzilin bank girovundan çıxarılması prosedurudur. AzPost xəbər verir ki, məsələn, bankdan 4% ipoteka krediti ilə alınmış mənzil var. Bu mənzil üzrə hazırda qalan kredit məbləği 9 000 manat təşkil edir və sahibkar onu satmaq istəyir. Belə vəziyyətlərdə alıcı qalan borcu birbaşa bank hesabına ödəyirsə, ipoteka krediti tam bağlanmış olur və mənzil girovdankənar sərbəst satıla bilər.
Ödəniş təsdiqləndikdən sonra bank, Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun olaraq, ipoteka müqaviləsində göstərilmiş girov hüququnu ləğv etməlidir. Bu hüququn ləğvi “Əmlakın girov hüququ haqqında” və “Kredit Müqavilələri və Kreditlərin Qorunması haqqında” qanunla tənzimlənir. Bank girovun çıxarılması barədə alıcıya və ya satıcıya rəsmi sənəd təqdim edir. Bu sənəd notariat qaydası ilə mənzilin mülkiyyətinin alıcıya keçirilməsi üçün istifadə olunur.
Prosedur adətən aşağıdakı ardıcıllıqla həyata keçirilir: əvvəlcə alıcı qalan borcu bank hesabına köçürür, sonra bank girovu ləğv edir və rəsmi arayış təqdim edir, nəhayət, notariat vasitəsilə mülkiyyət alıcıya keçirilir. Təcrübədə, ödəniş təsdiqləndikdən sonra bank girovu çıxarmaq üçün adətən 3–7 iş günü tələb olunur. Lakin sənədin hazırlanması və notariat qeydiyyatı 1–2 həftəyə qədər davam edə bilər.
Bu zaman alıcı və satıcı yalnız rəsmi ödəniş və sənəd mübadiləsi ilə hərəkət etməlidir. Bankla razılaşdırılmayan ödənişlərin girovun çıxarılmasına təsiri yoxdur və hər hansı qanunsuz addımlar həm alıcı, həm də satıcı üçün hüquqi risklər yarada bilər.
İpoteka krediti ilə alınmış mənzil alarkən bütün ödənişlər rəsmi bank hesabı vasitəsilə həyata keçirilməli və bankdan girovun çıxarılması barədə yazılı arayış alınmalıdır. Bu, həm alıcının hüquqlarını qoruyur, həm də satış prosesinin qanuni və təhlükəsiz olmasını təmin edir.
Beləliklə, ipoteka krediti bağlanan mənzilin alınması zamanı əsas prosedur aydın və sadədir: tam borcun ödənilməsi → bank girovun ləğvi → rəsmi arayışın verilməsi → notariat vasitəsilə mülkiyyətin alıcıya keçirilməsi. Bu qayda qanunvericiliyə tam uyğundur və mənzil alıcı üçün tam hüquqi təhlükəsizliyi təmin edir.
